اقتصاد آب در ایران نادیده گرفته میشود/ ورشکستگی آب و کاشت محصولات آب بر
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۸۴۷۱۹
درحالیکه بحران آب تعداد استانهای بیابانی ایران را به ۲۱ استان رسانده، تولید میوه و ترهبار امسال ۵/۱ برابر شد. بحران آب در ایران بیش از آنکه ناشی از تغییرات اقلیمی باشد در نتیجه انباشت سیاستهای ناکارآمد در حوزهٔ مدیریت منابع آب در دهههای اخیر است. بر این اساس برای برونرفت از بحران آب موجود، اصلاح رویههای حکمرانی پیشین و بهبود کیفیت حکمرانی در این حوزه ضروری به نظر میرسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
متأسفانه «اقتصاد آب» در کشور ما بهطورکلی نادیده گرفته میشود. سهم شرب و صنعت از مصرف آب زیر ۱۰ درصد و ۹۰ درصد سهم بخش کشاورزی است. در نقاطی مثل تهران، کرج، اصفهان و مشهد این سهم بخش کشاورزی در مصرف منابع آب بیشتر است.
در شرایط بحرانی میتوان تلاش کرد همهچیز را تا حدودی بهروز اول برگرداند، اما در ورشکستگی دیگر امکان بازگشت به شرایط اول امکان ندارد؛ بنابراین باید بپذیریم در ورشکستگی آبی سازگاری با طبیعت از احیای آن ضرورت بیشتری مییابد. کسی که به بحرانی بودن شرایط اعتقاد دارد همه منابع و اهتمام خود را صرف برگرداندن شرایط به حالت قبل میکند، اما کسی که از ورشکستگی آبی صحبت میکند، ابتدا میپذیرد که بازگشتپذیری و احیاپذیری بهطور کامل ممکن نیست بنابراین بخشی از تمرکز خود را روی احیا و بخش دیگر را روی سازگاری با شرایط میگذارد. ورشکستگی آبی شرایطی است که بحران را دیده، لمس کرده و آثار ناشی از آن را متحمل شدهایم، اما هیچوقت کاری برای حل آن انجام ندادهایم. بحران مرحلهای گذرا و موقتی است که در صورت تدوین برنامه، امکان رفع آن وجود دارد، اما ورشکستگی، موقعیتی پیچیده است که درنتیجه بیتوجهی به بحران ایجاد میشود یعنی چرخه اقدامات اشتباه بهقدری تکرار شده که دیگر امکان هیچ بهبودی وجود ندارد. روزنامه شرق؛ ۹۸ درصد تالاب گاوخونی اصفهان و ۹۵ درصد دریاچه ارومیه خشکید و خروشانترین رودخانههای ایران به احتضار افتادهاند. بر اساس اعلام سازمان منابع طبیعی، تعداد استانهای بیابانی ایران از ۱۴ استان به ۲۱ استان رسیده است و در این وضعیت که بسیاری از نواحی ایران گرفتار تأمین آب آشامیدنی شدهاند، تولید میوه، سبزی و صیفیجات در ایران ۱.۵ برابر شده است.
۹۸درصد تالاب گاوخونی اصفهان و ۹۵ درصد دریاچه ارومیه خشکید و خروشانترین رودخانههای ایران به احتضار افتادهاند. بر اساس اعلام سازمان منابع طبیعی، تعداد استانهای بیابانی ایران از ۱۴ استان به ۲۱ استان رسیده است و در این وضعیت که بسیاری از نواحی ایران گرفتار تأمین آب آشامیدنی شدهاند، تولید میوه، سبزی و صیفیجات در ایران ۱.۵ برابر شده است. مصطفی دارایینژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و ترهبار تهران با اعلام این خبر به «شرق» میگوید ۷۰ درصد این محصولات آببر است و نکته غمانگیز ماجرا این است که با وجود مصرف بالای آب برای تولید این محصولات، بازار داخلی و خارجی آن با مشکل مواجه شده است. به گفته دارایینژاد، کاهش قدرت خرید مردم باعث کاهش ۳۰درصدی تقاضا در بازار داخلی شده و از آن سمت عراق، بهعنوان بازار بزرگ صادرات ایران، دست رد به محصولات کشاورزی زده و واردات هفت قلم محصول کشاورزی ایران را ممنوع کرده است.
ریختوپاش آب!
استانداری اصفهان اعلام کرد ۹۸ درصد تالاب گاوخونی خشکیده و چندی پیش ستاد بحران آذربایجان غربی از خشکیدن ۹۵ درصد دریاچه ارومیه خبر داد. این اخبار درحالی به گوش میرسد که صحنه جاندادن ماهیها در رودخانههای خشکیده غرب ایران بارها و بارها منتشر شده است. حالا کارون پرآبترین و بلندترین رودخانه ایران خشکیده است. سفیدرود دومین رودخانه بلند ایران به طول ۷۶۵ کیلومتر و پرآبترین رودخانه استان گیلان که آب بیشتر از ۱۷۰ هزار هکتار شالیزارهای برنج را تأمین میکرد، به احتضار افتاده است. این روزها تصویر ماهیهای خشکیده بر بستر تفتیده و ترکخورده سومین رودخانه خروشان ایران یعنی کرخه منتشر میشود و رود پرآب دز که از کوههای زاگرس سرازیر میشد، نفسهای آخر را میکشد و برای اولینبار در تاریخ بهطور کامل خشکیده است. رودخانه کشکان لرستان، رودخانه پرآب چالوس که از رشتهکوههای البرز جاری میشد، رود ارس و هیرمند که به رود وحشی معروف بود، همه و همه خشکیدهاند و حالا تعداد استانهای بیابانی ایران بنا بر اعلام سازمان منابع طبیعی از ۱۴ استان به ۲۱ استان رسیده و مردم روستاهای غرب و جنوب غرب ایران با کمبود آب آشامیدنی مواجه شدهاند.
در همین شرایط مصطفی دارایینژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و ترهبار تهران به «شرق» میگوید: امسال تولید میوه، سبزی و صیفیجات ۱.۵ برابر شده است و ۷۰ درصد این محصولات آببر هستند، اما برای این محصولات نه مشتری داخلی وجود دارد و نه مشتری خارجی.
مجتبی شادلو، نایبرئیس اتحادیه باغداران تهران از افت چشمگیر خرید میوه به ایلنا خبر داده است و مصطفی دارایینژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و ترهبار تهران با تأیید این موضوع به «شرق» میگوید خرید میوه و ترهبار حدود ۳۰ درصد افت کرده و روزانه دو تا سه هزار تن میوه و سبزیجات بدون مشتری در میادین میوه و ترهبار تبدیل به ضایعات میشود.
در ایران ۶۶ قلم میوه، سبزی و صیفیجات تولید میشود و حالا بخش درخور توجهی از محصولات تولیدشده روی دست تولیدکنندگان و توزیع کنندگان مانده است.
دست رد عراق به محصولات کشاورزی ایران
از آنسو عراق بهعنوان دومین بازار بزرگ صادرات ایران، دست رد به محصولات کشاورزی ایرانی زده است. دارایینژاد به «شرق» میگوید: عراق واردات هفت قلم محصول کشاورزی اعم از گوجهفرنگی، خیار، بادمجان، خربزه، طالبی، گرمک و هندوانه ایران را ممنوع کرده است. چندی پیش عراق واردات مرغ و تخممرغ ایران را هم ممنوع کرد.
رئیس اتحادیه میوه و ترهبار تهران در این زمینه به «شرق» میگوید: وزارت کشاورزی عراق از پنج سال پیش تاکنون تولید کشاورزی و دامی خود را توسعه داده و از تجارب علمی ترکیه و چین در این زمینه بهره گرفته است؛ بنابراین دیگر متقاضی بسیاری از محصولات کشاورزی ایران نیست. او تأکید میکند: با وجود آنکه قیمت تولید محصولات کشاورزی عراق درحالحاضر بیشتر از محصولات ایران تمام میشود، اما این کشور به دنبال کشاورزی علمی است و علاوه بر عراق امارات و عربستان هم تلاشهایی برای کشاورزی علمی با مصرف پایین آب داشتهاند.
مهدی کرمیپورمقدم، دبیر سابق اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، پیش از این درباره مهاجرت شرکتهای دانشبنیان ایرانی به عراق گفته و از مشوقهای این کشور برای تولید کشاورزی و دامی به «شرق» توضیح داد. او گفته بود عراق با سرمایهگذاریهای گستردهای که در این زمینه انجام داده، در آینده نهتنها متقاضی محصولات کشاورزی ایران نخواهد بود، بلکه تبدیل به رقیب بزرگ کالاهای صادراتی ایران میشود. بهجز این، مهر بهتازگی از افتتاح بزرگترین مزرعه عمودی سبزیجات جهان در امارات خبر داده و نوشته است مزرعه بوستانیکا روزانه سه تن محصولات کشاورزی کاملا علمی تولید میکند و مصرف آب این مزرعه ۹۵ درصد کمتر از سایر مزارع است.
در ایران، اما با وجود بحران آب، وضعیت کشاورزی بهگونهای دیگر پیش میرود. مصطفی دارایینژاد، رئیس اتحادیه میوه و ترهبار تهران، میگوید ارزش صادراتی محصولات آببر ایران بسیار پایین است و وزارت کشاورزی برای تولید محصولات کشاورزی هیچگونه برنامه ریزی علمیای نداشته تا از این همه خسارت به منابع آب، سرمایه کشاورزان و توزیعکنندگان جلوگیری کند. او میگوید تولید محصولات میوه و ترهبار در ایران در حالی امسال ۱.۵ برابر شده که صعود نرخ تورم موجب شده مصرف محصولات کشاورزی کاهشی قابلملاحظه داشته باشد. به گفته او حتی با وجود افت ۲۰درصدی قیمت میوه و ترهبار، همچنان حجم زیادی از محصول بهصورت ضایعات درمیآید.
به گفته رئیس اتحادیه بارفروشان، الگوی کشت در ایران جدی گرفته نشده است و تا زمانی که برنامهای برای میزان تولید و خرید تضمینی نداشته باشیم، همواره با این مشکلات درگیر هستیم. متولی تدوین الگوی کشت، وزارت کشاورزی است که متأسفانه در این زمینه تلاشی انجام نمیدهد. خرید تضمینی هم، اما مشکل آشفتهبازار کشاورزی در ایران را سامان نداده و اوایل امسال سازمان تعاون روستایی ایران بیش از ۱۲ هزار تن پرتقال و سیب تنظیم بازار شب عید را که در انبارها در حال فساد بود، حراج کرد که ازقضا بیشترین سیب این محموله از آذربایجان غربی تأمین شده بود که حالا با خشکشدن دریاچه ارومیه دستوپنجه نرم میکند.
آنا نوشت؛ علی مریدی کارشناس محیط زیست ضمن اشاره به این نکته که بیماری متابولیسم موضوع عملکرد در بخش آب را شامل میشود، گفت: افرادی این تفکر را دارند که شبکه تحتفشار بزنیم تا راندمان تولید کشاورزی را بالا ببریم و مشکل بیآبی کشور حل میشود، ولی باید گفت که با این روشها مشکل آب کشور حل نمیشود؛ و گروهی فکر میکنند که با شیرینسازی آب و بحث انتقال بینحوزهای میشود مشکل کشور را حل کرد. درحالیکه این روش سیاستگذاری در مدیریت آب و توسعه کاملاً اشتباه است.
مریدی توضیح داد: بهعنوان یک کارشناس مطرح میکنم سیاست یا طرح انتقال بینحوزهای و یا طرح آبشیرینکن کاملاً اشتباه است و مورد تأیید هیچ کارشناس محیطزیست قرار نمیگیرد.
وی مطرح کرد: سوءمدیریت در مصرف آب در بخشهای مختلف از قبیل کشاورزی و صنعتی و حتی در مصرف شرب آب در همه استانهای ایران، کشور را دچار مشکلاتی کرده است؛ که این نوع مدیریت در مصرف آب که حیاتیترین و ضروریترین حیات انسان و کشور است، به بیماری متابولیسم مدیریت آب دچار شده است.
مریدی تأکید کرد: مدیران و مسئولان کشور و وزارت نیرو هنوز نتوانستهاند و یا نمیخواهند بیماری را بشناسند و یا آسیبشناسی کنند درحالیکه متخصصان و کارشناسان در رسانهها، نشریات و مجامع علمی داخلی و بینالمللی مدام در مورد اثرات عمده بحران آب بر بخشهای مختلف حیات بشر و اکوسیستم هشدار میدهند، متأسفانه کمتر به عوامل اصلی و ریشههای بروز این بحران پرداختهشده تا بتوان با شناخت عوامل و محرکهای کلیدی به ارائه راهبردهای مؤثر و کارآمد برای مدیریت و برونرفت از این بحران پرداخت.
منبع: پول نیوز
کلیدواژه: محیط زیست تغییرات اقلیمی بحران آب آب رئیس اتحادیه بارفروشان محصولات کشاورزی ایران میوه و تره بار تهران سبزی و صیفی جات دریاچه ارومیه محصولات آب ۱ ۵ برابر شده ترین رودخانه ورشکستگی آب ۲۱ استان تولید میوه بحران آب مصرف آب ۹۵ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۸۴۷۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مکمل خارجی و وارداتی نداریم | بیشترین تقلب در این مکملهاست | روش های تشخیص مکمل اصل از تقلبی
همشهری آنلاین - مریم سرخوش: مکملها بازار پرمصرفی دارند و خیلیها هم به دنبال برند خارجی محصولات مورد نظرشان هستند. شاید همین مساله هم باعث شده که سودجویان محصولات تقلبی را با نام برند خارجی به مشتریانشان عرضه میکنند و هزار و یک آسیب برای سلامت آنها رقم میزنند. همین چند روز پیش بود که معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی اراک از کشف ۲۲۰ قوطی مکمل ورزشی قاچاق و غیر مجاز در این شهر خبر داد.
پیشتر هم رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ از کشف ۵۴۳ قوطی پودر و ۶۱۶۰ عدد قرص بدنسازی تقلبی و قاچاق در ساختمانی واقع در بازار تهران خبر داده بودند. آن هم در حالی که چند سالی میشود، تمام مکملهای موجود در کشور در کارخانههای داروسازی ایران تولید میشوند و تقریبا هیچ وارداتی برای این محصول در کشور وجود ندارد.
این نکته را سیدمحمد ناصری، دبیر سندیکای تولیدکنندگان مکمل ایران هم تأکید میکند و به همشهری آنلاین میگوید: اگر در داروخانهها، محصولی را تحت عنوان برند خارجی عرضه میکنند، همانهایی هستند که تحت لیسانس و فرمولاسیون شرکت خارجی از سوی شرکتهای داخلی تولید شدهاند و ادعای تولید آن توسط شرکت خارجی در کشور دیگر مورد تأیید نیست.
او تأکید میکند که تنها مرکز معتبر برای عرضه این محصولات هم داروخانهها هستند و اگر در محلی خارج از این اصناف عرضه شوند، قاچاق و فاقد اصالت خواهند بود.
وضعیت تولید مکمل در کشورناصری با بیان این که تولید مکملها در کشور از حدود سال 98رونق جدیتری گرفت، عنوان میکند: مکملها پروسه قیمتگذاری بهتری نسبت به دارو دارند و به همین دلیل بسیاری از شرکتهای داروسازی به این سمت آمدند که در کنار محصولات دارویی مکملها را هم تولید کنند.
به گفته این فعال حوزه دارویی، ایران جزو کشورهایی است که تمام مکملهایش در کارخانههای داروسازی تولید میشوند و چند شرکتی هم که هنوز تولید دارو ندارند، استانداردهایی که وزارت بهداشت از شرکتهای دارویی مطالبه میکند را دارا هستند. این در حالی است که در سطح دنیا مکملها در سطح نزدیکتر به صنایع غذایی تولید میشوند.
محدودیت وارداتدبیر سندیکای تولیدکنندگان مکمل ایران درباره بازار واردات مکملها هم توضیح میدهد: رشد تولید مکملها در داخل کشور و همزمان محدودیتهای منابع ارزی، وزارت بهداشت و وزارت صنعت و معدن را در این مسیر قرار داد که جلوی واردات مکملها را بگیرند. این تصمیم کاهش ارزبری برای کشور داشت چون تعداد زیادی از محصولات با وجود 10 تا 15تولیدکننده ضرورتی به واردات نداشتند.
خیلیها در مراجعه به داروخانه، اصرار بر خرید محصول خارجی دارند اما نمیدانند که این محصولات خارجی را در کشور نداریم. به همین دلیل آن چیزی که در بسیاری موارد داروخانهها بهعنوان مکمل خارجی عرضه میکنند، همان محصولات تحت لیسانس است
او ادامه میدهد: البته این الگویی است که در کشورهای همسایه ایران هم وجود دارد. به جز واردات تعدادی از مکملهایی که مربوط به برندهای معتبر دنیا هستند، آنها هم به سمت خودکفایی در تولید مکملها حرکت کردهاند. بر این اساس تقریبا هیچ واردات مکملی در کشور ما هم وجود ندارد.
داستان تولید مکملهاناصری با بیان این که مکملها شامل ویتامینها، مواد معدنی، ترکیبات ویتامینها و مواد معدنی با عصارههای گیاهی، آمینواسیدها و پروتئینها هستند، بیان میکند: تولید این محصولات به 2 صورت انجام میگیرد؛ آنهایی که با دانش فنی و فرمولاسیون شرکتهای داخلی تولید میشوند و گروه دوم هم تحت لیسانس و فرمولاسیون شرکت خارجی در حال تولید هستند. این محصولات هم همان برندی هستند که شرکت خارجی سازنده اولیه، ساخت و دانش فنی آن را به شرکت ایرانی منتقل کرده و درنهایت محصول با همان نام و برند خارجی تولید میشود.
البته به گفته این فعال حوزه دارو، واردات مواد اولیه مکملها همچنان انجام میشود و در این باره توضیح میدهد: همانقدر که در حوزه تولید محصولات آمادهمصرف پیشرفت کردهایم در حوزه مواداولیه مکملها پیشرفتی نداشتیم. در بسیاری موارد مولتی ویتامین مینرال که محصول تولیدشده یک شرکت ایرانی یا تحت لیسانس یک شرکت خارجی است، مواداولیه با احتمال زیاد وارداتی هستند.
ماجرای فروش خارجیها در داروخانههااو درباره عرضه مکملهای خارجی در بازار مصرف هم میگوید: یکی از مشکلات این حوزه تقاضای مردم برای خرید مکملهای خارجی است که البته به فرهنگ مصرف کالای خارجی در مردم ایران مربوط میشود و فقط شامل مکملها نیست. مردم ما زمانی که میخواهند کفش هم بخرند، اگر پول کافی داشته باشند، ایرانی نمیخرند.
ناصری ادامه میدهد: این فرهنگ زمانی مشکل ایجاد میکند که فرد در مراجعه به داروخانه، اصرار بر خرید محصول خارجی دارد اما نمیداند که این محصولات خارجی را در کشور نداریم. به همین دلیل آن چیزی که در بسیاری موارد داروخانهها بهعنوان مکمل خارجی عرضه میکنند، همان محصولات تحت لیسانس است که تحت نام برند یک شرکت خارجی در داخل کشور تولید میشود. اما روی جعبه تمامی این محصولات، ساخت ایران قید شده است.
بیشترین تقلب در این مکملهاناصری درباره محصولات تقلبی موجود در بازار هم بیان میکند: بیشترین سهم قاچاق و تقلب در این محصولات درباره مکملهای ورزشی است که خارج از چرخه اصلی عرضه این محصولات یعنی داروخانهها فروخته میشوند. این مکملها بهصورت پودر تهیه میشوند و به تکنولوژی پیچیده برای ساخت هم نیاز ندارند.
تقاضا برای نمونه خارجی مکملها در کشور بالاست و به همین دلیل سودجویان بهدنبال نمونههای تقلبی این مکملها در کشورهای همسایه هستند
او با بیان این که تخلفات درباره مکملهای ورزشی بهدلیل مصرف از سوی جوانها و اثربخشی برخی از آنها بیشتر است، عنوان میکند: آنها یک پودر پروتئینی قاچاق میخرند و آن را مؤثرتر میدانند اما آگاه نیستند که دلیل این اثربخشی، داروها و مواد نیروزای غیرمجازی است که به این پودرها اضافه شده، اما این اثربخشی جذابیت محصول را برای مصرفکننده بیشتر میکند
روشهای تشخیص مکمل اصل از تقلبیدبیر سندیکای تولیدکنندگان مکمل ایران در پاسخ به این سؤال که آیا راهکاری برای تشخیص محصول تقلبی از اصل وجود دارد، به سه نکته اشاره میکند و میگوید: اول اینکه تمام محصولات ایرانی و تحت لیسانس که در کشور تولید میشوند در سامانه وزارت بهداشت از طریق برچسب اصالت قابل رهیابی هستند. نکته دوم اینکه عرضه مکملها شامل قرص، کپسول، قرص جوشان و پودرهای بدنسازی خارج از داروخانه ممنوع است و هر کدام از آنها اگر خارج از داروخانه خریداری شود فاقد اصالت است؛ یعنی براساس سیکل قانونی وارد یا تولید نشده است.
او درباره نکته سوم هم بیان میکند: داروخانهها اجازه فروش اقلام قاچاق را ندارند و این کار یک تخلف بسیار جدی و با جرایم سنگین است. آنها اجازه ندارند حتی محصولی که از طریق چمدانی و مسافران وارد شده را عرضه کنند. نکته مهم اینکه بسیاری از محصولاتی که در سطح عرضه خارج از داروخانهها فروخته میشوند، تقلبی هستند و از مجرای قانونی هم به کشور وارد نشدهاند.
البته به تاکید ناصری، تقاضا برای نمونه خارجی مکملها در کشور بالاست و به همین دلیل سودجویان بهدنبال نمونههای تقلبی این مکملها در کشورهای همسایه هستند.
ناصری تأکید میکند: اگر داروخانهای اقدام به تحویل مکملی کند که برچسب اصالت وزارت بهداشت را نداشته باشد، این اقدام تخلف است اما مشکل اینجاست که هر قدر داروخانهها میخواهند داروی مجاز عرضه کنند، مردم با وجود تقاضای بالا، آنها را به این سمت هل میدهند و این مشکل درباره سایر محصولات مثل داروها و لوازم بهداشتیها هم وجود دارد. البته این تأیید چنین تخلفی از سوی داروخانهها نیست.